انواع پرده در معماری فضای داخلی

نقش پرده در دکوراسیون و کارکردهای آن

انواع پرده از نظر عملکرد

انواع پرده از نظر جنس

پرده پارچه ای 

پرده ساتن

پرده کتان 

پرده مخمل

پرده ابریشم 

پرده حصیر 

پرده کرکره ای

مزایای پرده کرکره ای

تنوع جنس در پرده کرکره ای

عوامل موثر در انتخاب پرده

پرده یک وسیله یا بافت منعطف است که هم کارکرد حفاظ و حائل بین دو محیط را دارد و هم به منظور زیبایی در فضاهای داخلی ساختمان، استفاده می شود. این پوشش به علت آویز و قائم بودن، نقش چشمگیری در طراحی دکوراسیون و نمای محیط های مختلف ایفا می کند. از این رو، تنوع جنس، طرح، رنگ و نوع نصب آن، کارکردهای متفاوتی را در معماری فضای داخلی ایجاد می کند. 

پرده کارکردهای مختلفی دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود

اولین و مهمترین کارکرد، تنظیم نور ورودی به محیط است. در روزهای آفتابی، نور خورشید بی ملاحظه از پنجره به درون محیط اتاق خواب، سالن، دفتر کار و غیره می تابد در حالی که گاهی روشنایی کامل مد نظر نیست. با انتخاب یک پوشش مناسب، میزان نور ورودی به محیط را به سادگی می توان کنترل کرد.

دومین کارکرد پرده، نقش حفاظتی و ایجاد فضای خصوصی در محیط است. جلوگیری از دید ساختمان های روبرو و طبقات بالا در آپارتمان ها، ایجاد فضایی برای راحتی بیمار با پزشک در مطب و ایجاد فضای خصوصی در رختکن حمام و استخرها مواردی از این نوع کاربرد هستند.  

کارکرد دیگر خاصیت عایقی است. هوای سرد در فصل زمستان و هوای گرم در فصل تابستان از پشت پنجره بسته نیز به درون محیط نفوذ می کنند و از طرف دیگر هوای درون نیز به بیرون منتقل می شود. نصب پرده ضخیم از جنسی نظیر برزنت و پلاستیک در برابر پنجره و در ورودی ساختمانها و مغازه ها برای جلوگیری از هدر رفتن هوای داخلی محیط و همچنین صرفه جویی در مصرف انرژی مفید و متداول است. 

به عنوان مورد آخر، ویژگی عیب پوشی را بیان می کنیم. پرده در پوشاندن معایب احتمالی دیوار، پنجره و حتی نقشه یک محیط تاثیر بسزایی دارد. چه بسیار قناسی ها و زوایای نامناسب که با آن پوشانده و نادیده گرفته می شوند.  

با توجه به کاربردهای متعدد پرده، انواع گوناگونی از آن به لحاظ نحوه عملکرد و مواد اولیه، تولید و عرضه می شود.

 از نظر نوع عملکرد و نصب، پرده از بالای فضای مورد نظر همچون پنجره و در، آویزان می شود اما باز و بسته  شدن آن به دو صورت افقی و عمودی انجام می شود. این عمل می تواند به صورت دستی و خودکار انجام شود. در باز و بسته شدن به صورت خودکار، یک موتور الکتریکی کوچک در گوشه چوب پرده نصب می شود و با چرخش خود، پارچه را در جهت بالا و پایین یا چپ و راست، باز و بسته می کند. کنترل این مکانیزم به دو صورت انجام می شود: 

الف-با پنل ریموت کنترل به دلخواه فرد.

ب-با برنامه ریزی خودکار سیستم هوشمند ساختمان که بر اساس اطلاعات سنسور های نور و دما و هم چنین زمان بندی ساعات روز کار می کند. 

پر مصرف ترین و رایج ترین جنس برای در و پنجره در ساختمان است که با جنس های گوناگون، تولید می شود.در ادامه به برخی از این تنوع جنس، اشاره می کنیم: 

حریر و تور جنسی سبک و ظریف است. نور را از خود عبور می دهد. به سادگی قابل شستشو در لباسشویی های خانگی است. این جنس پوشش در طیف وسیعی از رنگ تولید می شود و بیشتر کاربرد تزیینی دارد. پرده تور و حریر اغلب در آشپزخانه، سالن های پذیرایی، کنفرانس و امثال اینها در کنار انواع دیگر پرده به کار می رود. پارچه تور و حریر اغلب قیمت بالاتری نسبت به دیگر جنس های پرده دارد.

 پارچه ای مدرن با ظاهری براق و بافتی بسیار نرم است و جلوه ای مجلل به محیط می دهد. پارچه ساتن از ترکیبی از مواد پنبه، کتان و ابریشم ساخته می شود و به علت تار و پود متراکم، عایق خوبی در برابر نور است. با این حال پرده ساتن آسیب پذیری بالا و بالطبع مراقبت زیادی نیاز دارد. نخ کش شدن پارچه از کناره ها و یا در اثر برخورد اشیای تیز و لکه گرفتن از مهم ترین این آسیب هاست. توصیه می شود شستشوی ساتن در خشکشویی انجام شود. 

سومین جنس پرده است که در این مقاله معرفی می شود. این پارچه در ضخامت های مختلفی تولید می شود. نوع نازک آن مناسب استفاده در فصل تابستان و نوع ضخیم آن مناسب هوای سرد است. پارچه کتان در دو نوع ساده و طرح دار و با رنگ های متنوع تولید می شود که همین موضوع سبب هماهنگی و تناسب آن با سایر وسایل محیط در طراحی دکوراسیون اتاق های خواب و سالن است. همچنین کتان، دوختی سریع و قیمتی مناسب دارد. نصب آن ساده و تجهیزات جانبی آن کم است به طوری که اغلب اوقات خود مشتری می تواند آن را نصب کند.

یکی از پارچه های پرکاربرد در طراحی های کلاسیک، سلطنتی و مدرن می باشد. این پارچه اغلب در طرح های ساده و رنگ های سنگین تولید می شود و در کنار تور و حریر یا کتان در مجموعه دکور پرده قرار می گیرد. ظاهر شیک و نمای ساده مخمل حالتی رسمی به آن می دهد و کاربرد آن را به تنهایی نیز ممکن می کند که قابل استفاده در سالن های همایش ادارات و سازمان های دولتی و دانشگاه ها می باشد. پارچه مخمل مقاومت خوبی در برابر نور و تبادل هوا دارد و تا حدی در برابر صوت نیز عایق است. مخمل در انواع نخی، برجسته، چروک و غیره تولید می شود. شستشوی پرده مخمل بهتر است در خشکشویی انجام شود. 

گران ترین و لوکس ترین نوع پارچه پرده است و البته زیبایی خیره کننده ای هم به محیط می دهد. این پرده مناسب سالن پذیرایی بزرگ است و استفاده از آن محیط های کوچک از جلوه آن می کاهد. ابریشم می تواند به تنهایی و یا با ترکیب حریر، جلوه ای مجلل در طراحی دکوراسیون سلطنتی و شاهانه، ایجاد کند. نصب این پوشش ابریشمی معمولا توسط نصاب ماهر و با رعایت احتیاط و جزئیات پیچیده انجام می شود. 

از نی چوبین به صورت رشته های اغلب عمودی و گاهی افقی تشکیل می شود. این پوشش حصیری بیشتر در فضای بیرونی مثل حیاط، ایوان، تراس، پشت بام روی پنجره و در ورودی ساختمان نصب می شود و هدف اصلی از نصب آن، جلوگیری از تابش آفتاب و ایجاد سایه است. در عین حال به دلیل وجود فاصله بین نی ها، هوا از میان پرده عبور می کند و در مواقع وزش باد، در پشت آن فضای خنکی ایجاد می شود. پرده حصیری بیشتر در رنگهای چوبی، قهوه ای و کرمی تولید می شود. با این حال می توان آن را متناسب با حال و هوای دکوراسیون، رنگ آمیزی کرد. نصب پوشش حصیری به صورت عمودی است و در هنگام عدم نیاز به آن، رو به بالا رول می شود. 

نوع دیگری از پرده، کرکره ایست که دارای قطعاتی است که با فاصله از هم، به صورت موازی در ردیف های افقی و عمودی قرار گرفته اند و با بند به یکدیگر متصل هستند به طوری که حرکت تمام قطعات حرکتی هماهنگ دارند. گفتنی است بین قطعات فضای خالی وجود دارد که موجب تردد هوا می شود. این پرده بیشترین توانایی را در تنظیم نور دارد بدین صورت که علاوه بر باز و بسته شدن معمول پرده، با تغییر میزان فضای خالی بین قطعات که با چرخش آنها در جای خود حاصل می شود، می توان نور ورودی را به دلخواه تنظیم کرد. 

پرده کرکره ای نسبت به نوع پارچه ای، کمتر کثیف می شود و شستشوی آن نیز ساده تر است. از دیگر مزایای این پوشش، ظاهر محکم و انعطاف ناپذیر آن است که حالت رسمی به آن می دهد و مناسب دفاتر کار و محیط های اداری است.

پرده کرکره در جنس های مختلفی از قبیل فلزی، چوبی و زبرا موجود می باشد. 

کرکره فلزی از همه با سابقه تر است. احتمالا برخی افراد، ظاهر خشک و شکننده آن را با رنگ های آبی و سبز در خانه های قدیمی مربوط به دو سه دهه پیش بیاد می آورند. البته امروزه تنوع رنگ و اندازه و همین طور کیفیت در این جنس کرکره ای، پیشرفت قابل ملاحظه ای کرده و به همین علت هنوز هم مشتریان خود را دارد. 

پرده کرکره چوبی، ظاهری مدرن و بیشتر رسمی دارد. با این حال رنگ های چوبی مات و براق آن، مناسب برخی دکورهای خانه های مسکونی نیز می باشد. به ویژه در مناطق جنگلی و کوهستانی کاربرد این پرده زیاد است. نکته مهم اینکه نگهداری و ماندگاری پرده به دلیل استحکام کافی ساختار چوب، زیاد است و نظافت آن نیز با یک دستمال مرطوب به راحتی انجام می شود.

 از این میان پوشش های کرکره ای، زبرا جدیدترین است. و از ترکیب تور و پارچه به صورت یک درمیان و با فاصله یکسان ازهم، ساخته می شود. قرار دادن دو لایه از این ترکیب به موازات هم این امکان را فراهم می آورد که با حرکت عمودی، به بالا و پایین، بتوان میزان نور ورودی را در طیف وسیعی، تنظیم کرد. پرده زبرا در رنگها و اندازه های مختلف مناسب آشپزخانه و اتاق در ساختمان هاست. 

برای انتخاب پرده مناسب باید به طرح، جنس، رنگ و اندازه آن با در نظر گرفتن نوع کاربری، دکوراسیون تجهیزات داخلی و مبلمان اعم از مبل سلطنتی، مدرن و کلاسیک و میزان نور و آب و هوای محیط، گچ بری دیوار و فرش توجه داشته باشید.