نکاتی درباره لوستر در دکوراسیون

مقدمه و تاریخچه مختصر لوستر

انواع لوستر

لوستر شاخه ای

لوستر سقفی

لوستر حباب دار

لوستر هوشمند

ویژگی های لوستر در فضاهای مختلف خانه

سالن پذیرایی

سالن نشیمن

اتاق خواب

آشپزخانه، راهرو و راه پله

توصیه هایی برای خرید لوستر مناسب

نگهداری لوستر

لوستر کلمه ای فرانسوی است که در فرهنگ لغت فارسی به نورافشان، گلچراغ و چراغدان ترجمه شده و البته به فرم اولیه فرانسوی هم رایج است. در تعریف آن، به وسیله ای تزیینی گفته می شود که می تواند یک یا چندین لامپ را در خود نگه دارد و معمولا به بلور شیشه، نقره، طلا و دیگر زیور آلاتی که شکل پذیر و شفاف هستند مزین می شود. محل نصب آن روی سقف یا دیوار است. لوستر تکامل یافته شمعدانی های قدیمی است که از دیرباز، در زمان قرون وسطی ابتدا به خانه های اشراف زادگان طبقه مرفه جامعه و سپس به محل زندگی مردم عادی راه یافت و تا قرن هجدهم و پیش از اختراع لامپ گازی و مدتی بعد لامپ های الکتریکی کاربرد وسیعی داشت. نورافشان را در فضای داخلی ساختمان همچون اتاق خواب، سالن پذیرایی، آشپزخانه، راهرو ، راه پله، اتاق کودک و در فضای بیرونی همچون ایوان و بالکن جهت تامین نور در شب و زیبایی دکوراسیون بکار می گیرند. بنابراین بدیهی است که با توجه به تنوع سلیقه و طراحی های مختلف در دکوراسیون، لوستر نیز در انواع گوناگون تولید و استفاده می شود.  

در گذشته از انواع لامپ های فلورسنت و تنگستن حبابی در چراغدان استفاده می شد و امروزه با پیشرفت تکنولوژی لامپ های کم مصرفِ ال ای دی نیز به این مجموعه اضافه شده است. 

همه انواع لوستر در دو دسته بندی سنتی و مدرن قرار می گیرند. نورافشان سنتی معمولا باشکوه و پر طمطراق است. طرح های شلوغ و درهمی دارد که توسط انواع کریستال، شیشه و زینتی های شفاف، نور لامپ را چندین برابر کرده و جلوه درخشانی در محیط ایجاد می کند. لوستر مدرن طراحی مینیمال و لوکس را دارد و همین امر موجب جلب نظر طیف گسترده ای از اقشار جامعه می شود. حجم های هندسی با زاویه های تند، منحنی های چند لایه، مکعب و مخروط های سه بعدی و الگوهای فانتزی با الهام از طبیعت همچون گلها و درختان از جمله اشکال متنوع لوستر مدرن هستند. 

 با طرحی متقارن، اغلب دارای یک مرکز کانونی و تعدادی انشعاب است که روی هر کدام، تعدادی لامپ کوچکتر از لامپ مرکزی قرار گرفته اند و از سقف آویزان می شوند. این نوع نورافشان، مناسب فضاهایی با سقف بلند نظیر سالن های همایش، سرسرا و تالار هتل است. شاخه های این لوستر در دو حالت رو به بالا و رو به پایین ساخته می شوند. لازم است بدانید که مدل سر پایین، نور بیشتری به محیط می دهد. بنابراین در لوستر سر بالا باید از لامپ های پرنورتر استفاده کرد. آویز شاخه ای در هر دو نوع سنتی و مدرن موجود هستند.

 در دسته نورافشان های مدرن قرار دارد که وزن سبک و چسبیدن آن به سقف از جمله مزیت هایی است که موجب نصب آن در فضاهای کم ارتفاع و اغلبِ محیط های مسکونی می شود. معمولا این نورافشان طراحی ظریفی دارد و به دلیل بازتاب نور در انواع کریستال و بلور بکار رفته در ساختار آن، با تعداد کمی لامپ،  نور فراوانی تولید می کند.  

 نیز در هر دو نوع مدرن و سنتی تولید می شود. در هنگام خرید این نوع چراغدان، توجه داشته باشید که حباب مات، موجب کاهش روشنایی می شود و معمولا برای اتاق خواب، اُپن آشپزخانه، گالری های هنری و در کل دکورهای با نور کم مناسب  است. اگر نورافشان حباب دار را برای سالن پذیرایی و تالار انتخاب می کنید توجه داشته باشید که حباب ها شفاف باشند.  

امروزه برای ساخت لوستر از مواد گوناگونی همچون جمله چوب، کریستال، برنز، نقره، برنج، طلا، آلومینیوم و انواع آلیاژهای آبکاری شده استفاده می شود. 

با پیشرفت تکنولوژی و گسترش سیستم های هوشمند ساختمان، لوستر نیز پا به پای دیگر تجهیزات منزل بروزرسانی شده و تحت کنترل این سیستم ها، میزان شدت نور، انواع ترکیب رنگ های نور و همچنین زمان نور افشانی در آن ها قابل برنامه ریزی است. نوع ساده تر نورافشان هوشمند، دارای یک پنل کنترل از راه دور است که با آن می توان حالت های مختلف عملکرد آن را تنظیم کرد. 

این بخش از هر خانه معمولا در اوج زیبایی و آراستگی برای جلب نظر و رضایت خاطر میهمانان است. بنابراین توصیه می شود نورافشان سالن پذیرایی با شکوه و درخشان باشد. انواع مدل های شاخه ای، کریستالی و آویزان در طرح های مدرن و سنتی برای این منظور مناسب هستند. اگر نور این قسمت فقط با لوستر تامین نمی شود، می توان بیشتر به جلوه و طرح آن توجه کرد. 

در کنار روشنایی و زیبایی لوستر می توان از المان های کمکی مانند آبنمای شیشه ای نیز کمک گرفت تا زیبایی محیط شما را دوچندان کند.

این فضا اغلب مورد استفاده عمومی خانواده و دورهمی های غیر رسمی است. نورافشان در این قسمت می تواند طرح های ساده تر و سبکتر باشد. همچنین لوستر این قسمت باید مناسب کار کردن در زمان طولانی باشد.  

لازم به ذکر است اگر سالن پذیرایی و نشیمن یکی هستند می توان از نورافشان چند پل و با قابلیت تنظیم نور برای تغییر حالت بین زمان مهمانی و استفاده روزانه، استفاده کرد. بهتر است لامپ های سالن پذیرایی و نشیمن سر پایین باشند تا نور بهتر و بیشتری به محیط بدهند.

نورافشان اتاق خواب باید با نور ملایم و با لامپ های سربالا باشد. طرح لوستر با توجه به دکور اتاق می تواند از انواع مختلفی باشد. طیف گسترده ای از مدلهای کم حجم، فانتزی و مدرن در بازار برای این منظور وجود دارند.  

بهتر است برای این گونه فضاها، از لوستر آویزان و تک شاخه استفاده شود. در صورت بزرگ یا طویل بودن این محیط ها، می توان چند نورافشان هم شکل در فاصله یکسان نصب کرد.  

ابعاد یکی از مهم ترین عوامل زیبایی لوستر در دکوراسیون داخلی است. بزرگی و یا کوچکی نورافشان در محیط، علاوه بر تخریب وجهه خودش، موجب می شود سایر اجزای دکور نظیر مبلمان، پرده، کاغذ دیواری و فرش نیز جلوه خود را از دست بدهند. 

ارتفاع سقف اتاق در انتخاب نوع نورافشان تاثیرگذار است. برای سقف بلند لوستر آویز مناسب است در حالی که برای سقف کوتاه، لوستر سقفی توصیه می شود. 

رنگ و جنس سایر اجزای دکور در انتخاب نوع لوستر موثر است. رنگ های روشن نور را بازتاب می کنند در حالی که رنگ های تیره نور را جذب می کنند. بنابراین در هر محیط بسته به ترکیب رنگ اثاثیه، باید شدت نور مناسبی از نورافشان ساطع شود که نه از تاریکی، حس خستگی و رخوت ایجاد کند و نه از نور زیاد، چشم ها را اذیت کند!  

توصیه می شود برای کاربردها و دکور های عمومی، لامپ های لوستر از ترکیب نور زرد و سفید انتخاب و به صورت یک در میان بکار گرفته شوند. این کار باعث پخش نور مناسب و کافی می شود. 

با توجه به نوع و میزان مصرف برق لوستر باید سیم کشی برق مناسب برای آن انجام شود. تعداد پل های نورافشان با تعداد سیم ها باید تناسب داشته باشد. همچنین وزن لوستر را باید در نظر داشته باشید تا شرایط لازم برای اتصال ایمن آن را فراهم کنید. برای هر گلچراغ بیش از بیست کیلوگرم باید سازه ویژه ای در سقف برای آن تعبیه شود. 

میزان نور مورد نیاز محیط در تعداد لامپ و شکل ظاهری لوستر موثر است. امروزه نرم افزار های متعددی برای محاسبه نور کافی در هر محیطی وجود دارند. به علاوه انجمن بین المللی مهندسان برق و الکترونیک با همکاری مهندسان با سابقه و فعال در حوزه روشنایی، استاندارد های نور برای هر محیط را بر اساس تجربه در شهرها و کشورهای مختلف، محاسبه و در جدول هایی برای استفاده عموم منتشر کرده اند. به طور مثال میزان نور لازم برای اتاق مطالعه حدود 400 لوکس، فروشگاه بزرگ 700 لوکس، آشپزخانه 300 لوکس و سرویس بهداشتی 100 لوکس می باشد. کافی است پیش از انتخاب نورافشان، ابتدا مقدار روشنایی مورد نظر را مشخص کنید و سپس در در کنار بررسی جنس، کیفیت، هماهنگی با دکوراسیون و قیمت، این مورد را نیز در نظر بگیرید و بر اساس آن نوع و تعداد لامپ های لوستر را انتخاب نمایید.  

یکی از عوامل بسیار تاثیر گذار در جلوه و روشنایی لوستر، تمیزی آن است. گرد و غبار در طول زمان، به بسته ترین فضاها نیز نفوذ می کند و بر روی سطوح مختلف می نشیند. چراغدان در هر محیط از جمله وسایلی است که پذیرای گرد و غبار است و اگر به طور مرتب گردگیری و غبارروبی نشود پس از مدتی، لایه ای کدر بر روی آن تشکیل می شود که در حالت خاموش، نمای لوستر را تیره میکند و در هنگام روشنایی، از شدت نور می کاهد. تمیز کردن انواع نورافشان حداقل سالی دوبار لازم است. بسته به میزان ریزه کاری و تعداد قطعات بکار رفته در آن، دوره نظافت می تواند کوتاه تر و در حد فصلی یک بار شود. 

ابتدا برق لوستر را از جعبه فیوز ساختمان قطع کنید. در صورت امکان نورافشان را از سقف جدا کرده و روی زمین با تسلط کافی آن را تمیز کنید. در غیر این صورت چهار پایه ای با ارتفاع مناسب و استقرار محکم بکار بگیرید. از قرار دادن چهارپایه در زیر نورافشان اکیدا خودداری نمایید. توصیه می شود چهار پایه در کنار لوستر باشد و در صورت برهم خوردن تعادل از آویزان شدن و تکیه بر لوستر جدا پرهیز کنید. دستمال نمدار و محلول شیشه پاک کن در اغلب موارد برای گردگیری از نورافشان کافی است.